Dat zegt Wouter Wijma, voorzitter van de Vereniging van Luchttechnische Apparaten (VLA) en algemeen directeur van totaalleverancier van centrale en decentrale schoolventilatie-oplossingen Ned Air. 

Volgens Wijma lagen de aanvragen voor ventilatiesystemen de afgelopen maanden nagenoeg stil. “Aan het begin van de coronacrisis hebben scholen alles in het werk gezet om thuisonderwijs mogelijk te maken en toen leerlingen weer mondjesmaat naar school mochten, lag daar de focus. De ventilatie is toen helaas uit het oog verloren, met alle gevolgen van dien.”

Half augustus is door de overheid het Landelijk Coördinatieteam Ventilatie op Scholen opgezet, dat scholen moet helpen de ventilatie zo snel mogelijk op orde te krijgen. Een enorme klus, volgens Wijma, die schat dat circa 50% van de scholen in Nederland over niet (goed) functionerende ventilatiesystemen beschikt. “In 2015 is door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) het Programma van Eisen (PvE) Frisse Scholen geïntroduceerd. Dit programma betreft echter een richtlijn en geen wetgeving. Diverse scholen houden zich gelukkig keurig aan de richtlijn, maar de meeste scholen blijven achter. Bijvoorbeeld omdat voldoende financiële middelen ontbreken. Scholen krijgen wel geld van de overheid om hun huisvesting in stand te houden, maar dit geld is bestemd voor onderhoud en niet voor innovatie of verbetering. Bovendien worden deze gelden nog te vaak besteed aan digiborden en andere lesmaterialen, in plaats van aan het binnenklimaat. Dankzij alle berichtgeving rondom het coronavirus zijn scholen zich weliswaar bewuster geworden van het belang van goede ventilatie, maar daarmee is de oplossing nog niet geboden.”

Een gezond binnenklimaat heeft een positief effect op de gezondheid, het comfort en de (leer)prestaties van leerlingen en onderwijzend personeel. “Hiervoor is de toevoer van voldoende frisse lucht en afvoer van vervuilde lucht noodzakelijk”, aldus Wijma. “Bovendien moeten fijnstof, micro-organismen en schadelijke chemische stoffen op de juiste manier worden afgevangen. Hier ligt een enorme uitdaging, zeker in combinatie met ambities als een energieneutrale gebouwde omgeving in 2050 en het innovatieprogramma Aardgasvrije Scholen. Marktpartijen moeten hierop anticiperen.”

Ned Air heeft ruim vijf jaar geleden al een strategie uitgezet om verse lucht voor iedereen beschikbaar te maken. “Eén van onze focusgebieden is schoolventilatie”, vertelt Wijma. “Als één van de eerste fabrikanten in Nederland én in samenspraak met de gemeente Amsterdam en een aantal lokale schoolbesturen en installateurs, hebben wij een decentrale schoolventilatie-unit ontwikkeld die aan het PvE Frisse Scholen voldoet en zich onderscheidt door een industrieel design en een fluisterstille werking. Op dit moment zijn we bovendien bezig met de ontwikkeling van de volgende generatie units, waarin verwarming én koeling slim geïntegreerd zijn.” 

Met name nieuwe scholen hebben aantoonbaar last van temperatuuroverschrijding in het voor- en naseizoen, weet hij. “Koeling is dus gewenst, wat met de nieuwste units van Ned Air perfect kan worden ingevuld.” 

Op dit moment is er een pilotproject in Alkmaar. Naar verwachting zijn de nieuwe ventilatie-units vanaf eind dit jaar leverbaar, zodat ze komend jaar in de Nederlandse scholenprojecten geïnstalleerd kunnen worden.

Met het Klimaatakkoord 2020-2050 in het vooruitzicht installeren steeds meer scholen zonnepanelen op hun daken om in hun eigen energiegebruik te voorzien. Bovendien wordt steeds vaker gekozen voor warmteterugwinning; ook als het om de ventilatie-installaties gaat. “Toch zullen scholen nog altijd 10-15% aan nieuwe energie moeten toevoegen, om de ventilatoren te laten draaien”, weet Wijma. “Door de opgewekte zonne-energie op te slaan in 48 Volt DC-batterijen en vraag gestuurd ter beschikking te stellen aan de ventilatie-installatie, kan ook hier een flinke verduurzamingsslag gemaakt worden. Onze nieuwe generatie units is hier reeds op voorbereid.”

Ook op het gebied van onderhoud is volgens Wijma nog een flinke slag te slaan. “Het eerste jaar wordt het onderhoud vaak vanuit een garantie-overeenkomst uitgevoerd door de installateur, maar daarna valt het stil. Dit is niet alleen funest voor de installatie, maar ook voor het binnenklimaat. Om dit probleem te ondervangen, biedt Ned Air in samenwerking met haar installatiepartners uitgebreide onderhoudscontracten aan. Bovendien kunnen we op afstand de units monitoren, besturen en op basis van verzamelde data instellingen optimaliseren, waardoor een optimaal binnenklimaat en een minimaal energieverbruik perfect hand-in-hand gaan.”