Eindhoven | hoofdgebouw TU: ‘Het industriële karakter van de gevel blijft behouden’

Het hoofdgebouw van de TU Eindhoven (TU/e) wordt gerenoveerd. Het gebouw is nu bijna gestript en wordt daarna in fasen weer opgebouwd. Hiervoor ligt een weloverwogen plan klaar dat straks ruimte biedt aan 4.000 studenten en 1.100 medewerkers. Opvallend in dit plan is de hoge duurzaamheidsambitie. TU Eindhoven gaat voor het certificaat BREEAM ‘Outstanding’, waarmee zij het eerste gerenoveerde onderwijsgebouw is met deze hoge duurzaamheidskwalificatie.

Het hoofdgebouw is opgeleverd in 1963 en verkeert nog vrijwel in de oorspronkelijke staat. Dit houdt in dat de voorzieningen niet meer van deze tijd zijn en dat het gebouw volledig is uitgeleefd. Dit zet TU/e voor de beslissing sloop, nieuwbouw of renovatie? “Sloop viel vrijwel onmiddellijk af”, vertelt Mirjam van Rooij, projectmanager Dienst Huisvesting TU/e. “Het hoofdgebouw is zo beeldbepalend voor de campus; het valt niet weg te denken.”

Ambities en strategic areas 
Ter voorbereiding op de renovatie formuleert TU/e haar ambities en de bijbehorende outputspecificaties. Het nieuwe hoofdgebouw moet uitstraling hebben, zijn ‘campus-brede’ functie behouden en getransformeerd worden naar een hoogwaardige werk- en studieomgeving. In het ontwerp moeten ook de strategic areas duidelijk aanwezig zijn. Als het gebouw healthy is, gaan mensen zich hier beter voelen. Op het gebied van energie gaat zij voor het BREEAM ‘Outstanding’-certificaat. Dan nodigt zij vijf gerenommeerde partijen – ‘consortia’ – uit om een ontwerp uit te werken.

Het markante industriële karakter
Het voorstel van Team RSPV – een combinatie van Team V architectuur, Van Rossum Raadgevende Ingenieurs, Valstar Simonis en Peutz Installaties wordt uiteindelijk gekozen. Dit team houdt het industriële karakter in stand, dat architect S.J. van Embden in de zestiger jaren bedacht heeft om de industriële herkomst van TU/e te benadrukken. Ook de teamgeest binnen dit consortium spreekt aan. Daarna ligt de uitdaging bij Van Wijnen, die de renovatie gaat uitvoeren.

“Ons contract is vastgelegd op Definitief Ontwerp-niveau”, vertelt Ed Tuinder, senior projectleider van Van Wijnen. “De contractvorm is UAV-GC. Team Van Wijnen (Van Wijnen, partners en comakers) vertaalt het Definitief Ontwerp naar een Uitvoeringsontwerp. Dit team is ook ontwerpverantwoordelijk (Engineer & Build). Op dit moment wordt hard gewerkt aan de ruwbouw in het gebouw. De montage van de nieuwe gevel is inmiddels gestart en loopt door tot eind 2017. De fijne afbouw start eind mei en de oplevering staat gepland in augustus 2018.”

Vooruitstrevend
Tijdens de sloop wordt duidelijk dat architect Van Embden niet voor niets een gerenommeerd architect was in de zestiger jaren. Tuinder: “Je ziet dat hij vooruit dacht. Het gebouw is flexibel uitgevoerd. Sparingen, kolommen en installatieruimtes bieden ruimte voor uitbreiding en modernisering. Deze manier van denken was voor die tijd geweldig vooruitstrevend. Met de BREEAM ‘Outstanding’-ambitie komt het bovendien goed van pas.”

Waarmee niet is gezegd dat diezelfde duurzaamheidsambitie gemakkelijk wordt gehaald. “Werken aan een BREEAM-certificaat meandert door al je werkzaamheden. Alle onderaannemers, partners en leveranciers moeten meedoen en zorgvuldig administreren. De herkomst van materialen, het aantal gereden kilometers en de veiligheid op het bouwterrein moeten schriftelijk worden verantwoord. Anderzijds is het mooi om te bouwen aan het meest duurzame onderwijsgebouw ter wereld.”

Geen gasaansluiting
Het hoofdgebouw, dat na de renovatie ‘Atlas’ heet, heeft straks geen gasaansluiting meer. Verwarming en koeling van het gebouw gebeuren via het campus-brede WKO-systeem. Daarna begint de wederopbouw met vloeren, vides en de prominent aanwezige trap, die de compartimenten met elkaar verbindt. Zomer 2018 is Atlas weer een levendige, inspirerende plek, waar mensen onderzoeken, leren en samenwerken.