(Bio)dynamische verlichting helpt leerlingen en onderwijspersoneel beter leren en concentreren

Onder andere luchtkwaliteit, temperatuur, comfort, geluid én licht spelen hierin een sleutelrol. B.E.G. ondersteunt hierin met diverse DALI-oplossingen, eventueel geïntegreerd in een netwerk, waarmee de verlichting niet alleen aanwezigheids- en daglichtafhankelijk gestuurd kan worden, maar waardoor ook mogelijkheden voor biodynamische verlichting ontstaan.

In lijn met de doelstellingen uit de Frisse Scholen richtlijnen én het Energieakkoord stappen steeds meer scholen over van conventionele verlichting op LED-armaturen. Door de intensiteit van deze verlichting aan te passen aan het binnenstromende daglicht, blijft het gewenste lichtniveau in de ruimte gedurende de dag gelijk. Door de verlichting daarnaast ook biodynamisch te sturen, gaan lichtkwaliteit, welzijn, concentratie en prestatie perfect hand-in-hand.

“In 2002 ontdekten wetenschappers een derde type fotoreceptor in het netvlies van het oog, dat zeer gevoelig reageert op licht met een hoger blauwaandeel”, vertelt Jan Koomen, Product Marketing Adviseur bij B.E.G.. “Het blauwe licht reguleert onder meer de hormoonproductie, die van essentieel belang is voor de inwendige klok/het bioritme van de mens. Wanneer een ruimte sec met kunstlicht wordt verlicht, dan ontbreekt de blauwe daglichtimpuls vaak vele uren, wat negatieve gevolgen heeft voor onze gezondheid, welzijn, concentratie en prestatie. Door de lichtkleur en lichtintensiteit van de LED-armaturen langzaam te veranderen, kan het natuurlijke daglicht worden nagebootst.”

Om hier optimaal invulling aan te geven, adviseert B.E.G. een daglichtafhankelijke regeling met twee of drie lichtlijnen, met daartussen een offset waardoor een homogene verlichting in de ruimte ontstaat. “De raamzijde heeft een betere daglichttoetrede dan de gangzijde”, duidt Koomen. “Door de lichtlijnen vanaf de raamzijde meer en minder te dimmen, ontstaat een homogene lichtintensiteit. Ook bio-
dynamische verlichting kan op deze wijze worden geregeld, mits in het betreffende lokaal ‘Tunable White’ armaturen worden geïnstalleerd.” Naast de hoofdverlichting kan separaat de bordverlichting worden aangestuurd, op basis van aanwezigheid (DALI of conventioneel). Ook kan er een koppeling worden gemaakt met de HVAC-installatie, om ook die op basis van aanwezigheid te sturen.

Voor scholen die hun verlichting dynamisch willen sturen, biedt B.E.G. diverse oplossingen, op basis van het DALI-protocol en gebruikmakend van de reeds aanwezige DALI-verlichtingsbekabelingen. 

“Onze DALI multisensoren kunnen eenvoudig en op iedere gewenste (detectie)locatie op de bekabeling worden aangesloten, waarna zij geselecteerde groepen armaturen intelligent kunnen sturen”, aldus Koomen. “Zodra onderwijspersoneel of leerlingen de ruimte betreden, schakelt de verlichting automatisch op naar het gewenste niveau, rekening houdend met onder andere de daglicht- en biodynamische waardes.”

In renovatieprojecten is met name de DALI Compact oplossing van B.E.G. populair, waarbij de verlichting middels één melder en per ruimte wordt geregeld. “In nieuwbouwsituaties kiest men meestal voor een B.E.G. DALI-LINK- of DALI-SYS-netwerk, waarbij meerdere ruimtes intelligent worden gekoppeld en ook gebruiks-, energie- en onderhoudsinformatie eenvoudig beschikbaar worden gemaakt. Bovendien kunnen koppelingen worden gemaakt met de HVAC-installatie, noodverlichting en zonwering en kunnen automatische noodverlichtingstests worden uitgevoerd.”

Met B.E.G. DALI-LINK kunnen tot 64 actoren in één systeem worden opgenomen, denk aan verlichtingsarmaturen, schakelaars en stuurrelais. Met B.E.G. DALI-SYS daarentegen kunnen – dankzij een DALI-router met geïntegreerde webserver – meerdere lijnen worden gekoppeld, bewaakt en beheerd. Zowel DALI-LINK als DALI-SYS kunnen eenvoudig geïnstalleerd worden, aldus Koomen. “De actoren worden rechtstreeks gevoed vanuit de DALI-bus. De adressering van de DALI-actoren, de aanpassing van de fabrieksinstellingen en/of de programmering van eventuele lichtscènes vindt intuïtief plaats en omvat weinig stappen. Bovendien is het mogelijk om de verlichting in te delen in groepen, waardoor centrale sturing mogelijk wordt.”